Als de vraag naar arbeid (werkgelegenheid) het aanbod van arbeid (beroepsbevolking) overtreft – dus veel vacatures en weinig werkloosheid – dan hebben werkgevers het zwaar. Een krappe arbeidsmarkt, geloof ons maar: dat voelen de meeste bedrijven wel. Al heeft krapte misschien een negatieve bijsmaak, het is doorgaans juist het resultaat van een welvarende economie. We hebben de ICT-sector uitgelicht en onderzoek gedaan naar de krapte in de ICT-arbeidsmarkt, veranderende vraag naar ICT-kennis en zijn de ontwikkelingen hierin in een theoretisch kader geplaatst.
Groeiende lijn ICT-vacatures
In 2017 trok de economie al enorm aan en in bijna alle sectoren neemt het aantal banen nog steeds toe. In totaal stijgt het aantal banen naar 10,5 miljoen in 2019 en jaarlijks ontstaan meer dan één miljoen vacatures -zo voorspelt het UWV althans de arbeidsmarkt voor aankomend jaar. Ook de beroepsbevolking neemt verder toe, de werkloosheid daalt. En bedrijven gaat het voor de wind, maar managers zitten vaak wel met de handen in het haar als het gaat om het aantrekken van goed personeel. En zeker als het gaat om goed ICT-personeel.
In totaal stijgt het aantal banen naar 10,5 miljoen in 2019 en jaarlijks ontstaan meer dan één miljoen vacatures
Moeilijk vervulbare ICT-vacatures
Sinds 2015 is het aantal moeilijk vervulbare ICT-vacatures gestegen van 31% naar > 50%, blijkt uit onderzoek van Van der Spek & Sylva in 2017. Omdat het onderdeel ICT in vrijwel elke sector een prominente of zelfs onmisbare rol heeft, hebben veel branches problemen bij de werving van ICT-talent en het in huis halen van de juiste ICT-kennis. Het gaat dan met name om de informatie-, communicatie- en onderwijssector, de overheid en zakelijke dienstverlening. In totaal zijn er in 2017 maar liefst 53.000 ICT-vacatures ontstaan, waarvan de helft voor software- en applicatieontwikkelaars en bijna 30% voor databank- en netwerkspecialisten.
De ICT-markt wordt steeds krapper, zeg maar gerust: zeer krap. De ICT-arbeidsmarkt is zelfs de enige beroepsrichting die zo’n sterke mate van krapte kent.
Veranderende vraag naar ICT-kennis
De vraag naar ICT-kennis stijgt niet alleen heel snel, het is – logischerwijs – ook aan veel verandering onderhevig. En die veranderende vraag naar wisselende skills maakt dat het essentieel is voor ICT’ers om up-to-date te blijven zodat ze steeds met de nieuwste technieken kunnen werken. Zo zijn AI, Cybersecurity, Big Data en IoT voorbeelden van gevraagde disciplines die enorm in opkomst zijn. Van de ondervraagde werkgevers in ons onderzoek geeft 59% aan dat hun vacatures niet kunnen worden vervuld, doordat sollicitanten niet over de juiste kwalificaties beschikken. Niet met de nieuwe technologieën meegaan, kan erin resulteren dat zelfs hogeropgeleid talent niet de benodigde kwalificaties bezit. Daarbij bieden relatief veel ICT’ers met een laag opleidingsniveau zich aan, terwijl hier juist minder vraag naar is. Hier is dan ook sprake van kwalitatieve mismatch (Kalkhoven, 2018).
De meest geliefde baan onder ICT’ers in 2017 was die van Python-developer.
Enorme groei in de ICT-sector
Het aantal werkzame ICT’ers groeide in de periode van 2014 en 2017 met ongeveer 39.000 naar een totaal van 338.000. In een paar jaar tijd een groei van een dikke 13% dus. Van dit aantal zijn 33.000 werknemers en 6.000 zelfstandig. Grootste stijgers? Deze groei is voornamelijk terug te vinden in de groep applicatie- en softwareontwikkelaars. Hier kwamen sinds 2014 zo’n 26.000 werkzame ICT’ers bij. De groep data- en netwerkspecialisten groeide met 6.000 nieuwe ICT’ers. De gebruikersondersteuners hadden een toename van 5.000 nieuwe ICT ‘ers en de radio- en televisietechnici stegen met 2.000 ICT’ers.
Verdere groei vraag naar ICT’ers in de toekomst
Al kent elke economie een hoog- en laagconjuctuur, er zal voorlopig nog geen daling ingezet worden als het gaat om de vraag naar ICT-talent. Voor de periode van 2017 tot en met 2022 wordt volgens het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) een jaarlijkse groei van 1,1% verwacht. Dit zal na zes jaar uitkomen op een stijging van 23.000 ICT’ers.
In branches Software, Data Analytics, Security, Virtualisatie en Internet of Things wordt de grootste groei verwacht.
Kloof ICT-arbeidsmarkt
Dat er een enorme kloof is ontstaan, is met deze context in het achterhoofd, een meer dan logische gevolgtrekking. De verdigitalisering van onze wereld is natuurlijk al lang geleden ingezet en lijkt juist exponentieel toe te nemen in plaats van af te zwakken. Dat betekent dat ook de jeugd al vol aan het programmeren slaat op school en we op onze vingers kunnen natellen dat dit nog maar het begin van de enorme vraag naar ICT’ers van de toekomst voorspelt.
Tags: IT-arbeidsmarkt, Nieuwe Baan
